Descrición
A avoa decide prepararlles ás súas tres netas unha sorpresa na bodega: pan con mel (Esquecera que ese era precisamente o xantar preferido do papón). As netas, unha por unha, baixan polas escadas escuras, frías e misteriosas; empurran a porta e…
O Papón é un dos «comenenos» máis populares en toda a xeografía do estado Español, e por este motivo, presenta características diferentes segundo a zona. Con todo, hai certos trazos recorrentes que sempre se manteñen nas distintas versións e que nos permiten identificalo: un xigante, cabezón, de aspecto bruto e gran voracidade, que papa os nenos enteiros e sen mastigar. Ao contrario dos outros monstros que actúan sen avisar, o Papón advirte das súas intencións e apercibe da súa voracidade natural. Aqueles que aínda así, ousan achegarse aos lugares que frecuenta, engúleos sen chistar.
A identidade do insólito heroe que resolve a situación repítese, en todas as versións, trátase da pequena formiga, presente tamén noutros contos tradicionais de estrutura narrativa similar: A cabra montesa, O zamparrón, etc.
A versión de Pablo Albo axústase en boa medida á tradicional, porén, el trata o asunto cunha maior dose de humor e decántase por un desenlace amable e divertido.
Namentres, no conto recollido por Aurelio Espinosa (e tamén noutras versións similares documentadas no primeiro terzo do século pasado) o heroe mata o monstro, Pablo Albo opta por unha divertida transformación simbólica do xigante, que acaba por se integrar no mundo ao que pertence o heroe. Deste xeito, o ben triunfa sobre o mal, e grazas á intervención solidaria de varios personaxes cos que se identifica o lector.
As distintas denominacións para o «comenenos» en todos os lugares da península, presentan unha etimoloxía transparente: o Papón en Galicia, o Papu en Cataluña…, e todas elas sobreviviron ata os nosos días na memoria. Alén diso, a súa figura empregouse cos nenos con funcións e misións heteroxéneas: para que se portasen ben, para que se deitasen cedo, para que non saísen de noite, para que non se achegasen aos descoñecidos…).
A imaxinación, xunto coa necesidade de previr actos temerarios provocou a aparición, no marco da cultura popular, de personaxes como os espantos e asustadores, que chegaron a nós, grazas ás narracións orais transmitidas de xeración en xeración.
O carácter universal destes relatos fantásticos débese, entre outras razóns, a que constitúen un valioso complemento para o desenvolvemento infantil. Con eles os nenos poden entender conceptos abstractos dun xeito doado, xa que, os problemas e angustias existenciais preséntanse a través de personaxes populares. Alén diso, os asustadores da infancia conforman un mundo mitolóxico con compoñentes análogos ao mundo mitolóxico dos adultos.
O ilustrador Maurizio A. C. Quarello emprega as sombras dun xeito maxistral, en composicións arriscadas, e unha vez máis, deixa constancia tamén aquí, das súas influencias cinematográficas á hora de compoñer os planos.
