A vaca Condesa

Andaba soa polo prado. Remoía noite e día, día e noite. Todos estaban preocupados: —Se segue así de revirada… a vaca Condesa vai perder a cabeza!

Alarmados pola situación, todos os amigos da vaca Condesa se reúnen e deciden elixir o merlo como interlocutor e que sexa el quen lle pregunte cal é o motivo da súa aflición: —É que me picou no cu o tabán, o moi salvaxe… revélalle enfadada. Achado o problema, a solución aventúrase rápida. Non é así.

A partir deste momento comeza unha concatenación de causas coas que se descobre por que a vaca Condesa non lle dá ao rabo, non dá leite, non fai bostas grandes para facer esterco… O ecosistema está composto por unha serie de elos (os seres vivos). Todos están interconectados entre si e co medio natural. Se un deixa de cumprir a súa función, o equilibrio e a cadea rompen. E isto é o que lle recordan á vaca Condesa os personaxes que acoden a resolver as súas queixas: o tabán pícaa, o pastor non a mira e só moxe a ovella, o can Canelo non deixa de ladrarlle… No entanto, existe un motivo que subxace como orixe principal da súa apatía. As intervencións do tabán, a ovella, o granxeiro Brais e o can Canelo, axudarán a coñecer o que lle ocorre á protagonista. Con todo, son especialmente claves na historia os paxaros. Nos contos, as aves adoitan simbolizar a liberdade e tamén a axuda. Así, neste relato o merlo é o primeiro en armarse de paciencia e atreverse a preguntarlle á vaca Condesa o que lle ocorre. Pola súa banda, o cuco é quen advirte o que verdadeiramente lle preocupa. Grazas á súa perspicacia desenmascárase que a nosa protagonista máis que enfadada, estaba triste:

—Non te lamentes, Condesa! Xa brúas, dás leite e turras. A que vén esa cara? Os contos non só estimulan a fantasía, senón que cumpren unha función terapéutica porque axudan a canalizar os sentimentos. Cando o neno le ou escoita que, por fin, a vaca sorriu, xa que necesitaba aloumiños coma todos de cando en vez, poderá de súpeto recoñecerse a si mesmo ou recoñecer esta urxencia de afecto no outro e, como nesta historia, resolvelo. Este é un relato sobre a importancia do afecto: o dun cara a si mesmo e o da nosa contorna. Ambos son imprescindibles.

Á ilustradora Evelyn Daviddi atrapouna o ton irónico e divertido da historia e descubriu no texto de Juan Alfonso Belmontes unha “mensaxe oculta” que “demandaba unha interpretación con sensibilidade”. A protagonista é unha vaca, á que Daviddi cos seus xestos, rostro e cores conseguiu dar expresividade humana: zapatos de tacón en lugar de pezuños, peiteado Bob, medias de malla… A ilustradora centrouse na cara de Condesa para transmitirlle ao lector a súa tristeza, o seu anoxo e soidade… alternando melancolía e dozura. Daviddi elixiu a colaxe para humanizar a protagonista, “coma se cada páxina deste libro fose unha caixa chea de recordos e memorias”. A mesma intención mostra na mestura de cores cálidas (beixe, terra, ocre) con vermellos e rosas; ou na combinación de estampados de lunares cos de flores: “ofrecer delicadeza e candidez ao mesmo tempo”. A artista admite a procura dunha dobre lectura nas súas imaxes. Unha, divertida, a través da “expresividade” dos animais e as cores e texturas de “escenarios surrealistas”. Outra, emotiva e tenra, a través da vaca Condesa que solicita —do mesmo xeito que todos nalgún momento da vida— unha mirada de aprobación.

Texto de Juan Alfonso Belmontes
Ilustracións de Evelyn Daviddi